Gemilerin birincil ulaşım aracı olduğu zamanlarda, gemi çarpışmalarının çok sık meydana geldiği fark edildi. Sonuç olarak, gemilerin görünebilirliği ve farkedilebilirliğini arttırmak amacıyla gemilerin belirli konumlarına yeşil, kırmızı ve beyaz ışıklandırmalar eklendi. Uçak lar icat edildiğinde ve daha gelişmiş hale geldiğinde, uçaklara da gemilerde ki gibi ışıklandırma eklendi.
Genel olarak uçaklardaki ışıklandırmanın (anti-collision) amaçları dikkati uçağa çekmeye çalışmak, uçağın yönünü belirlemek, uçağın hareket alanını tespit edebilmek ve uçağın motorlarının çalışır konumda olduğunu belirtmek olarak özetleyebiliriz.
Beacon Işıkları
Beacon ışıkları, uçağın üzerinde ve altında bulunan yanıp sönen kırmızı ışıklardır. Bu ışıklar motor çalıştırılmadan önce açılarak yer personelini ve diğer hava araçlarını motorların çalıştırıldığı konusunda uyarmak için motorlar kapatılana kadar açık tutulur.
Strobe Işıkları
Strobe ışıkları genellikle kanat uçlarının arka kenarına yakın konumlandırılır. Bazı uçak modellerinde uçağın kuyruğuna da konumlandırılabilir. Bu ışıklar, özellikle geceleri yer operasyonları için çok parlak olduklarından dolayı yalnızca uçuş sırasında ve pistte kullanılır.
Navigasyon Işıkları
Navigasyon ışıkları pozisyon ışıkları olarak da anılır. Bu ışıklar sol kanatta kırmızı, sağ kanatta yeşil olarak konumlandırılır. Bu sayede navigasyon ışıkları bir uçağın konumunu ve yönünü belirlemesine yardımcı olur.
Navigasyon ışıkları Sadece gece uçmak için bir gereklilik olsa da, genellikle görüşü artırmak için bu ışıkları her zaman açık tutulur.
Landing(İniş) Işıkları
Landing(iniş) ışıkları en güçlü ışıklardır ve uçuş ekibine en önemli aydınlatmayı sağlar. Genellikle bir uçağın kanadına, burnuna veya gövdesinin altına konumlandırılır. Pisti aydınlatmak için aşağı doğru konumlandırılır ve karartıldıklarında bazen taksi farları olarak kullanılırlar.
Mürettebat için aydınlatma sağlamanın yanı sıra, iniş ışıkları da uçağın görünürlüğünü artırır.
Taksi Işıkları
Oldukça basit ve ismine sadık olan taksi ışıkları, taksi yolunu aydınlatmak için kullanılır. Bu ışıklar tipik olarak burun dikmesi ve kanatta bulunur. Ayrıca, daha kısık bir ayardaki Landing(iniş) ışıklarının taksi ışıkları olarak kullanıldığı Landing(iniş) ışıklarıyla da yaygın olarak entegre edilir.
De-Ice Işığı
De-Icing ışıkları, uçak gövdesine monte edilmiştir ve kanada doğru geriye dönüktür. Kanatta buz oluşumunu tespit etmede yer ve uçuş ekibine yardımcı olmak için kullanılır.
Logo Işıkları
Logo ışıkları, bir uçağın yatay stabilizatörüne monte edilen ve dikey stabilizatöre doğru yukarı doğru bakan ve havayolunun logosunu aydınlatan ışıklardır. Daha eski uçaklarda, bazen geriye dönük olarak kanat uçlarında bulunur.
Bu ışıklar yasal bir gereklilik değildir ve başlangıçta uçak üreticileri için bir pazarlama konusu olarak tanıtılmıştır, ancak o zamandan beri yararlı olduğu kanıtlanmıştır.
Bu ışıklar, uçağın görsel olarak tanımlamasına yardımcı olur ve havadaki uçak görünürlüğünü artırır.
Kaynak:
FAA-Aircraft Position Light and Anticollision Light Installations
EASA SERA (Standardized European Rules of the Air)
simpleflying